Ở mặt tiền chùa, ta thấy có 3 niên đại: 1613 là năm khai sơn, 1960 là năm xây dựng lại và 2008 là năm trùng tu. Với năm khai sơn là 1613, ngôi chùa này ra đời đã trên 400 năm, nên gọi là cổ tự. Thế nhưng có đúng là chùa được khai sơn năm 1613 hay không?

Theo hòa thượng Thích Thanh Từ trong sách Thiền sư Việt Nam thì không phải! 

Vị thiền sư khai sơn chùa Long Ẩn là thiền sư Pháp Thông Thiện Hỉ, ông thuộc phái thiền Tào Động, thế hệ thứ 36. Khi ông viên tịch, đồ chúng lập bảo tháp ở trước sân chùa, hiện nay bảo tháp được di dời và xây dựng lại ở địa điểm mới. Ở bảo tháp này có ghi rằng thiền sư khai sơn chùa vào năm Quý Mùi. Năm 1960, sư trụ trì là Thích Thiện Hảo xác định rằng năm Quý Mùi là 1613 và khắc lên chùa niên đại khai sơn ấy.

Điều vô lý là: thiền sư Pháp Thông thuộc phái Tào Động thế hệ 36 (không rõ năm sinh, năm mất), nhưng vị thiền sư Tào Động thế hệ 29 là hòa thượng Thạch Liêm là vị gần nhất được biết rõ năm sinh, năm mất thì sinh năm 1633, tịch năm 1704. Vậy thiền sư Pháp Thông sau ông tới 7 thế hệ không thể nào khai sơn chùa Long Ẩn năm 1613 được. Vì vậy, theo hòa thượng Thích Thanh Từ, sớm nhất là chùa Long Ẩn được khai sơn vào năm Quý Mùi kế đó, tức là 1673, hoặc thậm chí là năm 1733 (mỗi Quý Mùi cách nhau 60 năm).

Chúng ta là kẻ hậu sinh, không dám lạm bàn về việc này, chỉ ghi lại lời của các bậc tiền bối để tham khảo mà thôi. Ngày nay, đến viếng chùa, vẫn thấy nét cổ kính trang nghiêm của một ngôi cổ tự, và ngôi chùa nhìn ra dòng sông Đồng Nai yên ả khiến khách viếng thăm thấy thanh thản trong lòng.

(Bạn muốn biết thêm về Long Ẩn cổ tự, xin xem bài Long Ẩn cổ tự)

Phạm Hoài Nhân