Toàn cảnh chùa

Chùa Vĩnh Nghiêm

Mặt tiền chùa

Chùa thường gọi là chùa Đức La, nằm trên một ngọn đồi thấp, sau lưng là dãy núi Cô Tiên, thuộc thôn Quốc Khánh, xã Trí Yên, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang. Chùa thuộc hệ phái Bắc tông.

Chùa được dựng vào thời Trần, là một trung tâm lớn của Phật giáo Việt Nam. Chùa từng là nơi thuyết pháp của Trúc Lâm Tam Tổ (Trần Nhân Tông, Pháp Loa, Huyền Quang) và là nơi đào tạo, định chức danh các tăng sĩ thời Trần. Ca dao cổ có câu:

Ai qua Yên Tử, Quỳnh Lâm,
Vĩnh Nghiêm chưa tới, thiền tâm chưa đành.

Sách Từ điển di tích văn hóa Việt Nam (Hà Nội, 1993) cho biết, chùa có từ thời Lý, được xây dựng qui mô, sau bị binh hỏa đổ nát. Địch Vũ Hầu Nguyễn Thọ Cường hưng công tu sửa chùa vào năm 1606. Đến đầu thời Nguyễn, chùa lại được đại trùng tu: tượng Phật, tượng 3 vị tổ Trúc Lâm và nhiều bức chạm khắc có giá trị nghệ thuật được tạo tác trong lần trùng tu này.

Ở sân chùa có một tấm bia đá lục lăng dựng trên bệ chạm cánh sen. Thân bia cao 1,18m, mỗi mặt bia rộng 0,32m, trang trí hình rồng. Bia dựng năm Hoằng Định thứ 7 (1606) ghi việc trùng tu chùa.

Đối diện với tấm bia, phía trái sân chùa có vườn tháp gồm 5 bảo tháp xây bằng gạch đặt di hài các vị sư đã trụ trì chùa.

Kiến trúc chùa ngày nay khá bề thế với diện tích khoảng 10.000 m2, nằm trên một trục dọc, hướng Đông Nam, gồm tam quan, chùa hộ, tòa thiêu hương, chùa Phật, nhà tổ, gác chuông (hai tầng mái, nền gần vuông, mỗi cạnh trên 7m) và nhà trai.

Tượng ở chùa đều tạc lớn, đặt ngồi nhập định trên tòa sen hoặc đang thuyết pháp. Chùa còn có một số tượng chân dung tiêu biểu như bộ tượng Trúc Lâm Tam Tổ, tượng cố Hòa thượng Thích Thanh Hanh.